Luke 12

Yesu wawaya miiriruwaruwasi ivi sisiyesi.

(Mat 10:26-27)

1Nani maranai koroto ghamanakina ivi kiiriyeriyeyana da wawaya ivivi kiipasipasiyana. Ma Yesu sisiya ivi karei, kana kivikivina kava ivonesi bo, “Perisi damsi na miiriruwaruwasi ma viviberosi. Kokitaruvimi da nani yist na ke ina damana kurimi. ^a 2Ma mara sago wawaya i bera gavugavusi kudubina na God ini debei ma bade ina berai da aviyavisina kudubina guduguduna na ina votawei. ^b 3Aviyavisina didibarai koisisiyei na madeghai God sisiyisi ini debei da wawaya peyarisi ini yanei. Ma aviyavisina numa kamonai wawaya tinisiyai koisisiyakarakaravei na tuna matarai sisiyisi peyarina ina rukaghei.”

Iyi kota yabumanei?

(Mat 10:28-31)

4“Turaturaku, avonavonemi da iyavo kava ina kiivunumi na ke kona yabumanesi. Ina kiivunumi ma murinai ke kovokovoghina da aviyavisina berona ina berai kurimi. 5Ma ani beyemi da meni wawayina kota yabumanei. Tuna na God ma ina rewapana emakamakai da ina kiivunumi ma rabobo murinai ku keyama karakaratina ina tawemi. Vonavaghata, tuna wawayina kota yabumanei.”

6“Aririta miikovi kota gimari na miiyanisi igisi kirakai. Ma kegha da God na aririta sago kava ke ini notawapei. 7Vonavaghata, God uyawim peyarina ivi yavi ikovi, iakovi da viya. Ke kona yabumana, tami God kurina miiyanimi irakata kirakai ma enotanotimi. God ku matana aririta peyarina koghekuyowesi.”

Keriso ina wawaya.

(Mat 10:32-33; 12:32; 10:19-20)

8“Avonavonemi, wawaya kurisi koni debei da tami na aku wawaya ma taku Wawaya Natusi nakanani ana berai kubiimi, God ina aneya maghinosiyai ani debei da tami na aku wawaya. 9Ma kona vonaveyiyeku na God ina aneya maghinosiyai bade ana vonaveyiyemi.”

10“Wawaya ini avaberoweku na kovokovoghina da God i berabero ina notatawei. Ma Kanuma Vovokaravina ini avaberowei na God ke ina notatawei.” ^c

11“Wawaya ina patumimi ma ina rutinimi da kiki numasi kamonai ma kwanatu babadisi ma kiikiivavo maghinosiyai kona miiri da ini tupavireviremi. Ma ke koni nuwapoya da ikikava kona vonapotesi bo kami papara kona vowai, ^d 12iyamna nani marasiyai Kanuma Vovokaravina ini beyemi da ikikava koni sisiya.”

Mura wawayina neghaneghana.

13Tomowa sago koroto kamonai Yesu ivonei bo, “Bada, aku tuwa kevonei da akii mamai ina buderi nevanevana ina vereku.”

14Ma Yesu ivonapotei bo, “Aku tomo, ke sago iyai rewapana ita vereku da ami mamai buderina ata rereghi.” 15Ma peyarisi ivonesi bo, “Kokitaruvimi da ke kona vomatamatighana kirakai. Ami mura ma ami sawara ina rakata na yawasa vaghata ke ina veremi.”

16Ma weni miibiina ivonesi bo, “Mura tomowina sago iyaba da iti maghara 17ma ina vavai irakata. Ma ivi nuwanotanota bo, ‘Avi ana berai? Numa kweta ke ruvaruvana.’ 18Muriyai ivona bo, ‘Agunai weni nakanani ana berai. Aku numa kweta gisigisisi ana rika ma ghamaghamasi ana vowa da aku maghara ma aku sawara ana vovidaburana bubuna. 19Ma ana vona bo, “Taku vaghina, aku mura irakata da mara gurina ana kam, anuma ma ani nuwabiibai.” ’ 20Ma God nani tomowina ina vonei bo, ‘Tam neghanegham. Weni didibarinai am yawasa ana viitawei da kuna rabobo. Ma aviyavisina kudubina kuvovidaburi ma kuvivi maghari na iyi ini rapenei?’ ”

21Ma bade ivonesi bo, “Iyavo kava enotanota meyesi ma dobu ina sawara ina vovidaburana na ikikava itupuwa nani mura tomowina kurina na nakanani ina tupuwa kurisi. God ita notanotai ma kanumisi ina mura ita vovidaburana na kegha.”

God kovi tumaghanei ma ke koni nuwapoya.

(Mat 6:25-34)

22Muriyai Yesu kana kivikivina ivonesi bo, “Tuna kubiine avonavonemi da ami yawasa dobuwai na ke koni nuwapoyei da aviyavisina kona kani ma aviyavisina kona kotei. 23Ami yawasa na ke kam kava kubiine ma tupuwimi na ke gara kava kubiine. 24Oghogha kokitisi. Ke ita wayowayowa ma ke ita vivimaghara. Ma God ikanikanisi. Ma tami na ekayokayowana kirakiiyemi, ke kiu nakanani. 25Ma nuwapoya notasi ke ini vitemi da ami yawasa gisi vaghina ini gurini. 26Ma bade ke ini vitemi da bera gisi korekorena ina tupuwa. Tuna kubiine avi kubiine bera peyarina koinuwapoyei? 27Saru kokitai, dipiiyai egogogo wapawapa. Ke ita vovobagibagi ma kii gara ke ita popopo ma kitasi ibiibii kirakai da Kiivavo Soromon kana gara biibii kirakiina ighekuyowei. ^e 28Inamona na karako egogogo ma maram wawaya ina kapuni ma kegha da God ikotevunaghisi. Inamona ikotevunaghisi ma tami iyavo kava ami vitumaghana igisi na bade ini kotevunaghimi.”

29“Kam ma uma ke kona nota kirakiiyei ma ke koni nuwapoyei. 30Iyavo kava God ke ita vivitumaghanei na kam ma uma inuwapoyei ma ekwekwa kirakiiyei. Ma tami na ami Mamai namada iakovi da aviyavisina kokayokayowei. 31God ina vikiivavona konekwai na bade ku tepana ami kayowana dobuwai ina vokiibuwei.”

Kunuma kana mura.

(Mat 6:19-21)

32“Tami aku sipu yavona na ke kona yabumana, iyamna ami Mamai inuwabiibai da ina ku vikiivavona korui ma rewapana evereveremi da yavata koni kiivavo patapata. 33Ami mura kovi gimara ma mane na moyamoyakisi kona veresi. Ami kutu ku kamona na kunuma kana mura konuwani, ke dobu kana mura. Kunuma kana mura na ke ina ravuwa, ke meyani da ina kovi, yapiyapisi ke ina kavari, ma kaniketekete ke ina kani. 34Meni dobunai ami mura kovovovidaburana na bade nuwanuwami na nani dobunai.”

Matami ekarata ma kona banenega.

35“Ami rampa kokapuna ma kokitaruvai da mara nonowa ina karakarata. Ma bade kovi gara, kovovunagha meyemi da biga kubiine. ^f 36Koberai da tami nakanani ma bigabiga wawayisi ita vivikoyakoyagha da i bada kamporaghai ina vovira ku numa. Kurisi ina nekiibau ma ina kiipowapowara na yaghiyaghinai matuketa ina votawei. ^g 37Ina kitisi da ebanebanenega na ini nuwabiibii kirakiiyesi. Vonavaghata avonavonemi, nani badana ina tereoruwe meyei da bigabiga kana gara ina kotei ma ina vonesi da ina makai ma ina kam ma tuna mani ina koyaghisi. 38Vona bubuna da i bada didibarai ina vovira ku numa ma ina pananisi da patana da ebanebanenega na ini nuwabiibai. Namanaki kokorereko kana viruwa bo viarobina kamonai ina nekiibau kurisi ma kegha da matasi ina kitakita na ini nuwabiibii kirakiiyesi. 39Ma sago ana vonemi, weni tuna damina kovii bubuni. Mikeda numa badana itakovi da avi maranai yapiyapi wawayina ita pisi na ina numa iti tarapaparanei da yapiyapina ke ita gavovori. ^h 40Tami bade nakanani kona vovunagha ma kona banebanenega. Mara sago kona notanotai da Wawaya Natusi ke ita pipisi ma nani kamonai ina nekiibau.”

Bigabiga patupatutuna bo ke patupatutuna.

(Mat 24:45-51)

41Pita ivona bo, “Bada, weni miibiina na tokai kava kubiikai bo wawaya peyarina kubiisi?”

42Ma Bada Yesu ivonapotei bo, “Numa badana bigabiga sago patupatutuna ma nuwanuwagiurina ina vinei da bigabiga peyarisi kii koyakoyagha. Ma rewapana ina verei da ini badesi ma kii miiya ma kii vavai ina rerereghi. 43Numa badana ina vovira ma ina kitai da ekoyakoyagha bubunisi na ini nuwabiibiiyei. 44Vonavaghata avonavonemi, rewapana ghamana ku tepana ina verei da aviyavisina kudubina rapenai na ku imana ina terei da ina koyaghi. 45Ma mikeda bigabiga kii koyakoyagha ita vona bo, ‘Aku bada inae ma mara gurina murinai ina vovira,’ na iti karei da bigabiga wivinesi ma tomotomowisi ita widiwidi kirakiiyesi, ita guraguramodi ma itumuma neghanegha. 46Mara sago nani berasi ina beraberai na ina bada ina nekiibau da ini tataghani. Ma kovogha ghamana ina verei ma ina kwavini da iyavo kava ke ita votekateka na ku kamosi ina rui da yavata ina makai.”

47“Meni bagibagi wawayina iakovi da avi bigana kava ina bada ekayokayowei da ina berai ma ke ita vovovunagha ma ke ita votekateka na kovogha ghamana ina viiya, kana widi ina peyari kirakai. 48Ma meni bagibagi wawayina ke itakova bubuna da aviyavisina kava ina bada ekayokayowei, ma ina bera beroi na kana widi ke ita peyari. Tami iyavo kava puyo ghamaghamasi God gwabinai koviiya na ekayokayowei da kona vere meyemi da biga ghamaghamasi kona berai. Ma bade tam iyai da God itumaghanem ma bera peyarisi ku imam iterei da kuna koyaghi na ekayokayowei da nani vitana ghamana kuna kavara bubuni.”

Vimakiibogebogeyana.

(Mat 10:34-36)

49“Apisi ku dobu na keyama karakaratina akavarapiyei, ma aku kayowana da namada ita karata bubuna. 50Ma kunona babataito ▼

▼12:50‘Babataito’ na Yesu ina vokwarakwara ma rabobo isisiyei.

sago damina ana viiya ma ere nuwapoyiku aikoyakoyagha da tuna berana ina kovi. ^j 51Konotanotai da apisi ku dobu da makiinuwapota ina tupuwa, bo? Kegha, avonavonemi da apisi na kubiiku vimakiibogebogeyana ina tupuwa. 52Karako weni marana ma nake na rakaraka kamonai wawaya miikovi na ini makiibogebogesi da wawaya aroba ivi ruwa ini kawapatesi bo wawaya ruwa ivi aroba ini kawapatesi. 53Wawaya ini kiitawetaweyana da mamai natuna tomowina ini ghaviyei ma bade natuna ina mamai ini ghaviyei. Maduwa natuna wavinena yavata ini ruwa ma bade natuna wavinena ina vomiiri da ina maduwa yavata ini ruwa. Ma kwabura rawana wavinena ini kawapatei, ma bade rawana wavinena ina vomiiri da kwabura ini kawapatei.” ^k

Ikikava wawaya akova ina viiya da bera sago ina tupuwa.

(Mat 16:2-3)

54Yesu koroto ivonesi bo, “Kwavu dumadumasi kona kitai da dipiiyai ighegheyana na kokayokayovona bo, ‘Garewa ina katuna,’ na kovonavona bubuna, nakanani ina tupuwa. 55Ma damina koviiviiya da yavara everaverau na kokayokayovona bo, ‘Madegha ina muyamuya kirakai,’ na kovonavona bubuna, nakanani ina tupuwa. 56Tami miiriruwaruwami, iyamna dobu ma kunuma kokitakitai na akova koviiviiya da aviyavisina ina tupuwa. Ma avi kubiine karako aviyavisina etuputupuwa na damina ke kota viiviiya?”

Kami ghavighaviya yavata ami piropiro kovi maniniya.

(Mat 5:25-26)

57“Avi kubiine ke kota vivitarapiri meyemi da meni berana na maninina? 58Wawaya yavata koni kawapata ma kona vomiiri da vitupavira badana kurina da ami vikawapata iti maniniya, na kobera tovoni da ketiyai tami mani ami piropiro koni maniniya. Ke koni maniniya na kam ghaviya ina tinakwarokwarom vitupavira badana kurina. Ma tuna ina vonakiiyaragha da kubera beroi ma seri wawayina ku imana ina terem. Ma tuna ina rutinim da ku gabura ina terem. 59Avonavonemi da gabura kamonai kuna makii kirakai da kam kovogha kudubina kuni miiya yavui.”